همانطور که می‌دانید، در محیط‌های صنعتی، به دلیل فعالیت‌های صنعتی و وجود تجهیزات سنگین، گرما و آلاینده‌ها به میزان زیادی تولید می‌شوند که مضرات زیادی را به دنبال دارد. به همین دلیل، این محیط‌ها نیاز حیاتی به تهویه مطبوع صنعتی دارند تا علاوه بر فراهم کردن هوای مطبوع برای آسایش کارکنان، از فرآیندهای صنعتی و تجهیزات مراقبت کنند. به طور مثال، تجهیزات صنعتی حین فعالیت دمای بالایی دارند و برای ادامۀ فعالیت مطلوب باید دمای آن‌ها کاهش یابد. به این منظور، دستگاه‌های تهویه مطبوع با خنک کردن تجهیزات از توقف فرآیندهای صنعتی در این شرایط جلوگیری می‌کنند. سه روش متداول برای تهویه صنعتی وجود دارد که شامل تهویه، سردسازی با روش تبخیر و استفاده از سیستمهای تهویه مطبوع صنعتی می‌شود. ما در این مطلب به تعریف مختصری از تهویه صنعتی، ضرورت انجام آن و سپس معرفی انواع سیستمهای تهویه صنعتی می‌پردازیم.
تهویه مطبوع صنعتی چیست؟
تهویه صنعتی یک بخش حیاتی در محیط‌های کارخانه‌ای و مشابه آن است که به منظور دفع حرارت اضافی از محیط و همچنین تنظیم دمای متعادل تجهیزات فعال انجام می‌شود. حفظ دمای مطلوب دستگاه‌ها در محیط صنعتی امری ضروری است و داغ شدن بیش از حد دستگاه می‌تواند آن‌ها را از کار بیندازد. همچنین، همانطور که می‌دانید، هوای تازه، تمیز و بدون آلاینده نیاز حیاتی همۀ ماست. بدن انسان توان تحمل دمای خیلی زیاد یا خیلی پایین را ندارد و این محیط‌ها می‌توانند اثرات مخربی بر بدن کارکنان بگذارند و سلامتی آن‌ها را به خطر بیندازد.
در محیط‌های صنعتی، به دلیل انجام فرآیندهای شیمیایی، آلاینده‌ها و حرارت بسیار زیادی که توسط دستگاه‌ها تولید می‌شود، علاوه بر نامطلوب بودن دمای محیط، تجهیزات داغ شده و عملکرد بهینۀ خود را از دست می‌دهند. طراحی و نصب صحیح سیستمهای تهویه مطبوع صنعتی می‌تواند علاوه بر کاهش دمای محیط و دفع آلاینده‌ها، به تنظیم دمای دستگاه‌ها کمک کند.
اهمیت استفاده از سیستم تهویه مطبوع صنعتی
- فراهم کردن هوای تازه و مطلوب برای محیط
- جبران کمبود اکسیژن در محیط بسته
- دفع یا کاهش میزان کربن‌دی‌اکسید و دیگر آلاینده‌ها
- کاهش دما و حرارت محیط کاری
- افزایش فرکانس تعویض هوا در هر ساعت مطابق نیاز
- حفظ دمای متعادل بدن کارکنان به دنبال استفاده از سیستم تهویه مطبوع صنعتی
- دفع ذرات آلاینده از فضای کاری (مانند گردوغبار، گاز، دود و غیره)
- فراهم کردن دمای مطلوب (سردسازی یا گرمایش)
- دفع بوی بد از محیط
- تبخیر عرق بدن کارکنان به منظور کاهش دما پس از فعالیت‌های سنگین فیزیکی
- حفظ راندمان کاری در فعالیت‌ها
- کاهش احتمال بروز اختلال و حفظ امنیت فضا
معرفی سیستمهای تهویه صنعتی مطبوع
همانطور که گفتیم، تهویه صنعتی به روش‌های مختلفی انجام می‌شود. پرکاربردترین روش‌ها در تهویه صنعتی استفاده از روفتاپ پکیج یا چیلر به همراه هواساز است. در ادامه علاوه بر این دستگاه‌ها به معرفی انواع دیگر سیستمهای تهویه مطبوع صنعتی از جمله ایرواشر، وی‌آراف (VRF) و فن کوئل می‌پردازیم.
چیلر صنعتی
چیلرها یکی از کاربردی‌ترین سیستمهای تهویه مطبوع صنعتی هستند که به صورت مستقل برای تنظیم دمای دستگاه‌ها و مراقبت از آن‌ها استفاده می‌شود . چیلرهایی که در صنعت کاربرد دارند، حرارت اضافی را از تجهیزات حین فعالیت دفع و از روش سردسازی پروسس استفاده می‌کنند. با استفاده از چیلرها، این امکان برای ما وجود دارد که دمای موتور و تجهیزات را در حد تعیین شده حفظ و از داغی بیش از حدشان جلوگیری کنیم تا به عملکرد بهینۀ آن‌ها آسیبی نرسد. این چیلرها کاربردهای صنعتی متنوعی را پوشش می‌دهد که برخی از آن‌ها شامل موارد زیر است:
- دستگاه‌هایی که باید به دقت دمای آن‌ها کنترل شده و از گرم شدن بیش از حدشان جلوگیری شود.
- صنعت پلاستیک مانند قالب‌گیری تزریقی
- تولید غذا و نوشیدنی
- مواد شیمیایی و دارویی
- صحافی و چاپ مطبوعات
- تولید ماشین‌های حمل و نقل
- پرداخت و نماکاری فلزات
- ساخت کامپوزیت
- برش لیزری
- ماشین سازی و برش قالبی
- تولید نیم‌رساناها
چیلر هواخنک صنعتی
چیلرهای هواخنک درست همانطور که از اسم آن‌ها پیداست، برای سردسازی از هوا استفاده می‌کنند. بدین صورت که با استفاده از هوای محیط، مبرد و آب دستگاه را خنک می‌کنند، دمای سیستم‌ها را کاهش می‌دهند و با این کار عملکرد فرآیندهای صنعتی را بهبود می‌بخشند. چیلر یک سیستم همه جانبه در تهویه مطبوع صنعتی محسوب می‌شوند و این چیلرها تک‌دستگاه بوده و برای فعالیت خود به تجهیزات جانبی احتیاجی ندارند.
مزایای چیلر هواخنک:
- عدم نیاز به پمپ‌های برج خنک‌کننده
- نداشتن برج خنک‌کننده
- عدم استفاده از لوله‌های بزرگ برای برج خنک‌کننده
معایب چیلر هواخنک:
- نیاز به نصب در فضای آزاد بام
- ایجاد لرزش در سازه ساختمان در صورت نصب روی پشت بام
فن کویل صنعتی
فن کوئل‌های صنعتی استاندارد در بین سیستمهای تهویه مطبوع صنعتی هم برای گرمایش و هم سرمایش کاربرد دارند و برخی از دستگاه‌ها مجهز به سیستم فیلترهای با کیفیت و همچنین حالت رطوبت‌زدایی هستند. سیستم فیلتر این امکان را به دستگاه می‌دهند تا علاوه بر تأمین هوا با دمای مطلوب، آلاینده‌های هوا را دفع و هوای تازه را برای محیط فراهم کنند. فن کوئل صنعتی در موارد زیادی کاربرد دارد که برخی از آن‌ها شامل موارد زیر است:
- محیط‌های صنعتی ( انواع کارخانه‌ها، صنعت دارو، ماشین و غیره)
- فضاهای مربوط به تولید سوخت و انرژی ( مانند نیروگاه برق و ایستگاه‌های انرژی الکتریکی و غیره)
- محیط‌هایی با نیازهای ویژه ( مانند موتورخانه، اتاق تجهیزات استخر، انبارها و غیره)
مزایای سیستم فن کویل صنعتی
- پایین بودن هزینۀ نصب سیستم
- کم بودن فضای اشغالی زمینی
- نیاز کم به نگهداری و دارای روغن‌کاری دائمی
- سرویس آسان ( دسترسی راحت به قطعات داخلی)
- کنترل رطوبت (برخی دستگاه‌ها)
معایب فن کویل صنعتی
- سروصدای زیاد به دلیل وجود فن
- اشغال فضای داخلی و خارجی توسط فن کوئل‌ها
هواساز صنعتی
دستگاه هواساز (AHU) یکی از کاربردی‌ترین سیستمهای تهویه است که به طور گسترده در صنایع مختلف استفاده می‌شود و قابلیت فیلتراسیون، سردسازی، گرمایش و دفع رطوبت هوا را دارا است.
از این سیستم‌ها می‌توان در صنعت الکترونیک، داروسازی، مواد غذایی و آرایشی استفاده کرد تا فضای کاری هوای تمیز و مطلوب داشته باشد. همچنین این سیستم‌ها در کارخانه‌ها، ساختمان‌های اداری و تفریحی، هتل و رستوران‌ها، پاساژ، استادیوم و غیره کاربرد دارد.
سیستمهای هواساز دارای یک کویل آب و همچنین فن است که هوا را قبل از ورود به محیط داخلی، از کویل سرد عبور می‌دهد. البته، این فرآیند در دستگاه‌های روفتاپ که دارای چرخۀ کامل مبرد هستند متفاوت است.
همچنین این دستگاه‌ها از گرمای آب داغ و یا بخار برای گرمایش ساختمان استفاده می‌کنند اما دستگاه‌های روفتاپ برای این کار دارای یک پمپ حرارتی و سیکل بازگشتی مبرد یا کوره گازی هستند. آب داغ یا بخار از دیگ به کویل حرارتی هواسازها هدایت شده تا گرما را از کویل به هوای اتاق برساند.
محیط‌های صنعتی از هواساز برای فعالیت‌هایی استفاده می‌کنند که نیازمند تعویض هوای ساعتی، تهویه مطبوع و کنترل دما، پاکسازی هوا و تهویه و رقیق سازی آن دارند. این سیستم مستقل بوده و از یک فن، دمپر، کویل، مبدل حرارتی، فیلترهای هوا و کنترل‌های اضطراری استفاده می‌کند که می‌تواند روی زمین، پشت‌بام، محیط داخلی یا خارجی نصب شود و این امر هواساز را به یکی از کاربردی‌ترین سیستمهای تهویه مطبوع صنعتی تبدیل می‌کند.
مزایای سیستم هواساز صنعتی
- ایجاد هوای مطلوب هم خنک‌سازی هم گرمایش
- پاکسازی هوای محیط و فیلتر هوای ورودی به داخل
- کنترل رطوبت
- قابلیت تزریق هوای تازه به سیستم
سیستم تهویه مطبوع صنعتی روفتاپ پکیج
یکی دیگر از سیستمهای تهویه مطبوع صنعتی روفتاپ پکیج‌ها هستند. این نوع سیستم‌ها کاربردهای مختلفی از جمله گرمایش، سردسازی و تهویه دارد که در ادامه به هر یک از این کاربری‌ها پرداخته و مزایا و معایب این سیستم‌ها را بررسی می‌کنیم.
- گرمایش
یکی از کاربردهای گرمایشی روفتاپ پکیج‌ها زمانی است که کویل حرارتی در سیستم نصب می‌شود و امکان استفاده از حالت گرمایش را فراهم می‌کند. یکی از متداول‌ترین نوع کویل حرارتی در این دستگاه، کویل‌های آبی هستند از آب گرم تولید شده توسط دیگ، به عنوان منبع گرما استفاده می‌کند. بخار آب داغ نیز همین عملکرد را برای تأمین گرمای روفتاپ پکیج استفاده می‌کند که در این روش، فن کویل مانند مبدل حرارتی عمل می‌کند.
- سرمایش
در کاربرد سردسازی این نوع سیستم‌ها، هوای گرم ساختمان به سمت بالا حرکت کرده و وارد روفتاپ پکیج می‌شود. با گردش مبرد در سیکل و تغییر فاز و فشار، هوای گرم حرارت خود را از دست می‌دهد، به هوای خنک تبدیل شده و مجدداً به ساختمان باز می‌گردد.
- تهویه
در روفتاپ پکیج‌ها، بخش تهویه مطبوع در سیستم وظیفۀ تهویه را به عهده دارد و یکی از حیاتی‌ترین قطعات آن فن است. انتخاب نوع فن باید به دقت و با توجه به میزان حجم تهویه و افت فشار بین بخش تهویه مطبوع و مقاوم ترین مسیر کانالی انجام شود. همچنین این سیستم‌ها کاربرد فیلتراسیون را نیز دارند. وجود همۀ این ویژگی در یک سیستم تهویه مطبوع صنعتی می‌تواند در کاهش هزینه‌ها به مصرف‌کننده کمک کند.
مزایای سیستم روفتاپ پکیج
- کم بودن آلودگی صوتی
- اشغال فضای کم
- نصب آسان
- قیمت کم ( به خصوص نسبت به چیلرها)
معایب سیستم روفتاپ پکیج
- محدودیت استفاده از دستگاه هنگام استفادۀ همزمان از حالت سرد سازی، گرمایش و تهویه مطبوع
- کنترل محدود بر کیفیت هوادهی
- کمبود ظرفیت هوادهی و در نتیجۀ آن نیاز به تجهیزات و فضای بیشتر
- محدود بودن ظرفیت تبرید
- ابعاد بزرگ به دلیل سینگل یونیت (تک دستگاه) بودن
- عدم امکان اضافه کردن امکانات
- عدم امکان استفاده از یک دستگاه برای چند کاربر به صورت همزمان
سیستم ایرواشر صنعتی
ایرواشر یکی از انواع سیستمهای تهویه صنعتی مطبوع است که به صورت هیبریدی استفاده می‌شود. به این صورت که یک تصفیه کنندۀ هوا، یک رطوبت‌زن و 100% هوای تازه، سیستم را تغذیه می‌کند. ایرواشرهای صنعتی همانند دستگاه‌های بخور رطوبت مفید را وارد هوای محیط کرده و همچون تصفیه کننده‌های هوای خانگی، آلرژن‌ها یا ذرات حساسیت‌زا را از هوا حذف می‌کنند. بنابراین ایرواشرها علاوه بر فراهم کردن دمای مطلوب محیط، خشکی و آلودگی‌های هوا را رفع کرده و سبب سلامت بیشتر در فضای کاری خواهد شد. همچنین، فیلترهای موجود در این دستگاه از ورود گردوغبار جلوگیری می‌کند.
قابلیت‌های سیستم ایرواشر صنعتی
قابلیت‌های موجود در سیستمهای ایرواشر صنعتی سبب کاربری و نگهداری آسان این دستگاه‌ها شده است. برخی از این قابلیت‌ها عبارتند از:
- امکان تغییر سرعت فن
- موتور VFD (درایو فرکانس متغیر)
- قابلیت تنظیم رطوبت‌زن
- کنترل از راه دور
- کنترل و قطع اتوماتیک جریان آب
- اندیکاتور تعویض فیلتر
سخن آخر
همانطور که در این مطلب دریافتید، استفاده از سیستم تهویه مطبوع صنعتی امری حیاتی در این محیط‌ها محسوب می‌شود. چرا که در کارخانه‌ها و صنایع مختلف، به دلیل فعالیت تجهیزات بزرگ و فرآیندهای مختلف شیمیایی و مکانیکی، علاوه بر حرارت بسیار زیاد، آلاینده‌های مضری تولید می‌شود. همچنین، به منظور دفع گرما و آلاینده‌ها و فراهم کردن هوای مطلوب و پاکیزه، از سیستمهای مخصوصی استفاده می‌شود که پیش‌تر به شرح آن‌ها پرداختیم. ما در مجموعۀ آوش در کنار ارائۀ محصولات با کیفیت گرین، شما را در انتخاب مناسب‌ترین نوع سیستم یاری می‌کنیم.
