چیلرها رایج‌ترین سیستم‌های تهویه مطبوع برای خنک سازی فضاهای بزرگ صنعتی و تجاری به شمار می‌روند. آشنایی با این موضوع که چیلر چیست و انواع آن کدام است به شما کمک می‌کند تا متناسب با نیاز پروژه خود نسبت به خرید بهترین نوع چیلر اقدام نمایید. به زبان ساده چیلر به دستگاهی گفته می‌شود که ماده مبرد را با دمای معینی دریافت می‌کند و طی عملیاتی این مبرد با دمای خنک شده به سیستم باز می‌گردد. چیلر در کنار فن کویل و هواساز می‌تواند به تامین هوای خنک کمک کند. در ادامه برای آشنایی بیشتر با انواع چیلر و مزایا و معایب هرکدام با «آوش نماینده فروش دستگاه های تهویه مطبوع گرین در ایران» همراه باشید.
چیلر چیست و انواع آن کدامند؟
در توضیح این که چیلر چیست می‌توان گفت چیلر یک نوع دستگاه برودتی است که با استفاده از فرآیند تقطیر و تبخیر یک مبرد از طریق گردش درون اجزا چیلر، حرارت را از یک بخش به بخش دیگر در یک چرخه منتقل می‌کند. کار چیلر این است که آب را برای تامین سرمایش هوای ساختمان و دیگر مصارف در صنعت، خنک می‌کند. ارسال آب سرد شده توسط پمپ و لوله‌ها به واحد های توزیع کننده هوای سرد همچون فن کویل‌ها یا دستگاه‌های هواساز انجام می‌شود.
چیلرها به صورت کلی به دو دسته چیلر تراکمی و چیلر جذبی تقسیم بندی می‌شوند. چیلر تراکمی با استفاده از انرژی الکتریکی و چیلر جذبی با استفاده از انرژی حرارتی، سرما و برودت ایجاد می‌کنند. خنک کردن آب درون چیلر تراکمی از طریق فرآیند فشرده سازی و کمپرسور درون یک سیکل تبریدی انجام می‌شود که در اصل در چیلر تراکمی وظیفه اصلی بر عهده کمپرسور از طریق تبدیل نیرو الکتریسیته خواهد بود. در نوع دوم، یعنی چیلر جذبی که آب خنک از طریق انرژی حرارتی تولید می‌شود، ژنراتور‌ها وظیفه اصلی را بر عهده دارند و این نوع دستگاه کمپرسور ندارد.
چیلر جذبی چیست؟
چیلر جذبی یکی از انواع چیلر است که برخلاف چیلرهای تراکمی از سوخت حرارتی برای انجام فرآیند خنک سازی استفاده می‌کند. شاید کمتر اسم این نوع چیلر را شنیده باشید و این سوال پیش آید که دلیل کم کاربرد بودن این نوع چیلر چیست؟ در پاسخ باید بگوییم که این نوع چیلر در مقایسه با چیلر تراکمی راندمان بسیار پایین‌تری دارد که باعث شده است عرضه آن در بازار سیستم تهویه مطبوع کمتر باشد.
اما مزیت قابل توجه چیلر جذبی در مقایسه با چیلر تراکمی این است که در ظرفیت‌های بالا این نوع دستگاه در مقایسه با نوع تراکمی، اختلاف بسیار زیادی در مصرف برق دارد و به همین دلیل در این ظرفیت‌ها برای کارفرما به صرفه‌تر است که نسبت به خرید چیلر جذبی اقدام نماید. از اجزا اصلی چیلر جذبی می‌توان به ژنراتور، کندانسور، اپراتور، ابزوربر و پمپ اشاره نمود. انواع چیلر جذبی شامل موارد زیر هستند:
- چیلر جذبی شعله مستقیم
- چیلر جذبی آب گرم
- چیلر جذبی بخار
چیلر تراکمی چیست؟
در دو بخش قبل توضیح دادیم که چیلر چیست. در این بخش قصد داریم به معرفی چیلر تراکمی و انواع آن بپردازیم. چیلر تراکمی از چهار بخش کندانسور، اواپراتور، شیر انبساط و کمپرسور تشکیل شده است. در بخش اواپراتور، مایع اشباع یا نزدیک به اشباع به عنوان مبرد در دما و فشار پایین وارد شده و پس از جذب گرما در فشار پایین، به گاز تبدیل می‌شوند. از انواع چیلر تراکمی بر اساس نوع کمپرسور می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- چیلر تراکمی با کمپرسور اسکرو
- چیلر تراکمی با کمپرسور رفت و برگشتی
- چیلر تراکمی با کمپرسور سانتریفیوژ
مزایا و معایب چیلر جذبی و چیلر تراکمی چیست؟
به صورت کلی می‌توان مزایا و معایب دو نوع چیلر معرفی شده را در مقایسه با یکدیگر به صورت زیر شرح داد:
- چیلر جذبی برای نگهداری و تعمیرات به نیروی متخصص بیشتری نیاز دارد.
- چیلرهای جذبی در پروژه‌هایی که نیروی برق بیشتری لازم دارند و یا امکان تامین آن وجود ندارد، مناسب‌تر هستند.
- چیلر تراکمی با استفاده از نیروی برق عمل می‌کند و چیلرهای جذبی برای کارکرد به سوخت طبیعی نیاز دارد.
- راندمان چیلر تراکمی در حدود 5 تا 6 برابر چیلر جذبی است.
- ابعاد چیلر جذبی بزرگ‌تر است و نیازمند فضای بیشتری برای نصب خواهد بود.
- چیلر جذبی نیازمند برج خنک کننده بوده که مصرف آب آن را در مقایسه با چیلر تراکمی هوا خنک بالاتر است.
- چیلر جذبی نیازمند تجهیزات مصرفی و تاسیساتی بیشتری است.
- در ظرفیت‌های پایین استفاده از چیلر جذبی به صرفه نیست.
نوع دیگری از دسته بندی چیلرهای تراکمی بر مبنای ماده مبرد خنک کننده شامل چیلر هوا خنک و چیلر آب خنک نیز وجود دارد که در ادامه خواهیم دید که مزایا و معایب این دو نوع چیلر چیست:
مقایسه مزایا و معایب چیلرهای آب خنک وهوا خنک
چیلرها نقش بسیار مهمی در صنایع دارند؛ از کاربردهای آنها می‌توان به صنعت داروسازی، فرآوده‌های گوشت و مرغ و … اشاره کرد. اگر قصد خرید چیلر را دارید، اولین موردی که باید به آن توجه کنید این است که آیا به چیلر آب خنک نیاز دارید یا چیلر هوا خنک برای شما مناسب‌تر است. در ادامه مزایا و معایب چیلر آب خنک و هواخنک را با یکدیگر مقایسه خواهیم کرد:
طول عمر
چیلر آب خنک معمولا در مقایسه با چیلر هوا خنک نیازی به تعویض سریع ندارد؛ چرا که در معرض شرایط بیرونی مانند باران، برف، یخ و گرما قرار نمی‌گیرد، همین مساله آنها را کمتر آسیب پذیر می‌کند. از این رو چیلرهای آب خنک در مقایسه با چیلرهای هوا خنک طول عمر بالاتری دارند.
صدای کارکرد
چیلرهای هوا خنک از مجراها و منافذی تشکیل شده‌اند که باعث تولید صدای بیشتری می‌شود؛ در حالی که چیلرهای آب خنک معمولا بی صدا کار می‌کنند. عملکرد بی صدا به ویژه در محیط‌هایی مانند بیمارستان‌ها و مدارس که سر و صدا می‌تواند باعث ایجاد مزاحمت برای ساکنین شود، بسیار مهم است.
بهره وری انرژی
ضریب فیلم در چیلرهای آب خنک در مقایسه با چیلرهای هوا خنک 10 تا 100 برابر بهتر است. این بدان معناست که چیلرهای آب خنک، گرما را با کارایی بیشتری انتقال می‌دهند. در نتیجه موجب صرفه جویی در هزینه‌های انرژی می‌شود.
فضای مورد استفاده
چیلرهای هوا خنک برای کارکردن باید در فضای باز با هوای تازه فراوان بمانند. چیلرهای آب خنک می‌توانند در داخل ساختمان‌ها مورد استفاده قرار گیرند، که آنها را برای شرکت‌هایی ایده‌آل می‌کند که به فضای کافی باز دسترسی ندارند.
ایمنی
چیلرهای آب خنک به جای مواد شیمیایی سمی از آب به عنوان مبرد استفاده می‌کنند. این امر آنها را برای افرادی که با آنها در تماس هستند، ایمن تر می‌کند.
هزینه
اگر از منظر هزینه‌ها به مقایسه چیلر هوا خنک و آب خنک بپردازیم، چیلرهای هوا خنک ارزان‌تر از چیلرهای آب خنک هستند؛ زیرا به قطعاتی مانند برج خنک کننده و پمپ آب کندانسور نیاز ندارند. با این حال، برخی بر این باورند که طول عمر بیشتر و صرفه جویی در هزینه‌های انرژی، چیلرهای آب خنک دارای ارزش سرمایه گذاری اولیه بالایی هستند.
تعمیر و نگهداری
از آن جایی که چیلرهای آب خنک دارای قطعات بیشتری هستند، نیاز به نگهداری بیشتری نیز دارند. در صورت خرید چیلر آب خنک باید برای بازرسی‌های دوره‌ای، تصفیه آب برای حذف ناخالصی‌ها و تمیز کردن منظم ماشین آلات چیلر آماده باشید. تعمیر و نگهداری بیشتر به معنای زمان توقف بیشتر چیلر نیز است. هر چه قطعات دستگاه بیشتر باشد، موارد بیشتری وجود دارد که ممکن است در دستگاه خراب شود، در نتیجه چیلرهای آب خنک بیشتر از چیلرهای هوا خنک نیاز به تعمیر دارند.
فرآیند نصب
همانطور که گفته شد، چیلرهای آب خنک دارای قطعات بیشتری هستند؛ در نتیجه قطعات اضافی در چیلرهای آب خنک نیز باعث ایجاد دردسر بیشتری در نصب می‌شود. این موضوع می‌تواند به معنای نصب سخت‌تر و هزینه کار بالاتر برای نصب چیلرهای آب خنک در مقایسه با چیلرهای هوا خنک باشد. همچنین باید یک اتاق مکانیکی برای قرار دادن یک چیلر آب خنک در نظر داشته باشید. این اتاق برای اطمینان از عملکرد صحیح چیلر با برج خنک کننده و اجزای اضافی آن است.
شرایط آب و هوایی کارکرد
از آن جایی که چیلرهای آب خنک از مقدار مناسبی آب استفاده می‌کنند، در مناطقی که کمبود آب دارند، مناسب نیستند. در برخی از مناطق خشکسال نیز محدودیت‌هایی برای استفاده از چیلرهای آب خنک دارند؛ بنابراین بهتر است در این مناطق از چیلر هوا خنک استفاده شود.
لازم به ذکر است که اگرچه چیلرهای آب خنک به طور کلی کارآمدتر از چیلرهای هوا خنک هستند، اما در محیط های مرطوب کارایی کم‌تری دارند. این موضوع به این دلیل است که رطوبت، دمای لامپ مرطوب را افزایش می‌دهد؛ لامپ مرطوب نشان می‌دهد آب چقدر گرما را جذب می‌کند.
| چیلر هوا خنک | چیلر آب خنک | |
| طول عمر | کمتر | بیشتر |
| صدای کارکرد | صدای بیشتر | بی صدا |
| بهره وری انرژی | کم | در حدود 10 تا 100 برابر بیشتر |
| فضای مورد استفاده | فضای باز | قابل استفاده در فضای بسته یا فضای باز کم |
| ایمنی | ایمن تر | |
| هزینه | ارزان تر | ارزش سرمایه گذاری اولیه بیشتر |
| تعمیر و نگهداری | کمتر | بیشتر |
| فرآیند نصب | آسان تر | سخت تر |
| شرایط آب و هوایی کارکرد | قابل استفاده در مناطق خشکسالی | کارایی کمتر در محیط‌های مرطوب |
سخن آخر
در بخش‌های قبلی به این موضوع پرداختیم که چیلر چیست و انواع آن را بیان کردیم. پس از بررسی مزایا و معایب انواع چیلر، نوبت شماست که نسبت به خرید بهترین چیلر تصمیم گیری نمایید. هر پروژه با توجه به شرایط و امکاناتی که در اختیار دارد و نیازهایی که برای آن خرید انجام می شود، نیازمند بهترین نوع چیلر است. اگر پس از بررسی های لازم در انتخاب چیلر مناسبتان مردد بودید، می توانید با مشاوران آوش تماس بگیرید. تخصص گروه آوش به عنوان نماینده رسمی فروش محصولات تهویه مطبوع گرین کمک به مشتریان در جهت تامین آسایش‌شان است. در فروشگاه اینترنتی آوش می توانید به قیمت محصولات تهویه مطبوع گرین از جمله قیمت چیلر دسترسی داشته باشید و با دید بهتری خرید کنید.
سوالات متداول:
چیلر به دستگاهی اطلاق می‌شود که از طریق انجام یک سلسله فرآیند در سیکل تبرید تراکمی یا جذبی، گرما را از سیال واسط (معمولاً آب) می‌گیرد و آن را خنک می‌کند که در صنایع مختلف و فضاهای تجاری و مسکونی کاربرد زیادی دارد.
به صورت کلی راندمان چیلر تراکمی آب خنک نسبت به دیگر انواع چیلرها بالاتر است.
خیر؛ چیلر به عنوان دستگاه تهویه مطبوع خنک کننده شناخته می‌شود.
منبع: jcyounger
